کانکس ضد انفجار چیست؟
کانکس ضد انفجار معمولاً در شرایطی استفاده میگیرد که شما قصد دارید فضایی ایزوله در اختیار داشته باشید و اگر انفجاری رخ داد، هیچ آسیبی به افراد و تجهیزات داخل آن وارد نشود. وظیفه بعدی کانکس ضد انفجار و تجهیزات آن این است که در فضا هایی که کوچکترین جرقه ممکن است باعث حادثه شود مورد استفاده قرار بگیرد و به این صورت از بروز هرگونه مشکلی جلوگیری کند. پس مواد اولیه مورد استفاده برای ساخت و همچنین تجهیزات مورد استفاده در این کانکس ها و به خصوص تجهیزات الکتریکی بیشتر مستعد تولید جرقه و ایجاد حریق هستند باید طبق استانداردهای تعریف شده باشد. در ادامه این مطلب ما بیشتر در مورد کانکس های ضد انفجار و تجهیزات مورد استفاده در آن صحبت خواهیم کرد.
موارد استفاده از کانکس ضد انفجار
این کانکس ها در شرایط به خصوص تولید شده و تحت آزمایش قرار میگیرند تا در صورت استفاده از آن در فضای کاری مانند سکو های نفتی، پالایشگاه ها، صنایع تولید مهمات و… بدون هیچ مشکلی مورد استفاده قرار بگیرند. قبل از این که کاربردهای مختلف این تجهیزات را برای شما بیان کنیم باید این موضوع را در نظر داشته باشید که این کانکس ها در اصل 2 وظیفه اصلی دارند. یک جلوگیری از ایجاد حریق بوسیله تجهیزات موجود در آن و دوم حفظ تجهیزات و افراد درون کانکس از انفجار یا آتش سوزی های بیرونی. با توجه به این موارد این کانکس ها در موارد زیر بیشترین کاربرد را دارند:
- مکان هایی که پدافند غیر عامل شامل حال آنها میشود.
- نقاط حساسی که ممکن است در شرایط خطر مورد حمله قرار بگیرند مانند ایستگاه های رادیویی و تلویزیونی
- آزمایشگاه هایی که در آن ها مواد شیمیایی قابل انفجار یا قابل احتراق وجود دارد.
- انبار های نگهداری مواد غذایی که برای ذخیره سازی غلات مورد استفاده قرار میگیرند.
- کشتی ها و سایر موارد در صنایع دریایی
- مراکز صنعتی مختلف و کوره هایی که در آنها احتمال بروز انفجار وجود دارد.
- صنایع نظامی
- پتروشیمی ها و سایر صنایع مرتبط با نفت و گاز
نحوه مقاومت کانکس ضد انفجار در صورت بروز حادثه
در زمان بروز حادثه کانکس ضد انفجار باید در دو مرحله اصلی زیر از فضای درون خود در برابر عوامل بیرونی محافظ کند. این دو مرحله عبارتند از:
- مرحله اول: انتشار موج انفجار اولین مرحله است که کانکس ضد انفجار شما باید در برابر آن مقاومت داشته باشد. به یاد داشته باشید که این مرحله بیشترین ضربه را به کانکس شما وارد خواهد کرد.
- مرحله دوم: بعد از بروز هر انفجاری یک خلاء نسبی به مرکزیت انفجار به وجود میآید و از آن جایی که امکان ندارد در فضای داخلی وجود داشته باشد، بعد از انفجار و انتشار موج اولیه به اطراف، یک موج به سمت محل انفجار باز میگردد که طبق آزمایش های انجام شده میزان انرژی آن حدوداً 30 درصد موج انفجار اولیه خواهد بود.
استاندارد کانکس ضد انفجار
به طور ساده میتوان گفت که طبق استاندارد کانکس ضد انفجار باید بتوانند در برابر موج اولیه به میزان 69 کیلو پاسکال در مدت زمان 20 میلی ثانیه مقاومت کنند. (می توان گفت این مقدار برابر است با قدرت انفجار یک تن TNT در فاصله 100 فوتی کانکس مورد نظر شما) همچنین کانکس شما باید توانایی این را داشته باشد که در برابر موج بازگشتی که 30 درصد مقدار گفته شده انرژی تخریبی دارد مقاومت کافی از خود نشان دهد. از طرفی تجهیزات داخل کانکس ضد انفجار نیز همگی باید از استاندارد های مربوطه پیروی کنند، چرا که ایجاد کوچکترین جرقه در این کانکس ها باعث میشود شما در زمان استفاده از آنها به مشکل بر بخورید. این کانکس ها به طور معمول دارای سه نوع سنگین، متوسط و سبک هستند که با توجه به موارد استفاده مورد نظر خود میتوانید محصول مورد نظر خود را انتخاب و خریداری کنید. البته فراموش نکنید که امکان سفارشی سازی این محصولات نیز وجود دارد و برای این کار شما میتوانید با مشاوران شرکت تولید کننده مورد نظر خود، انتظاراتی که از کانکس ضد انفجار دارید را در میان بگذارید تا محصولی متناسب با نیاز شما تولید شود.
تجهیزات داخلی کانکس ضد انفجار
تجهیزات داخلی کانکس ضد انفجار را میتوان در دو دسته بندی ساده قرار داد:
- تجهیزات غیر الکتریکی
این تجهیزات بیشتر برای ایزوله سازی فضای داخلی و خارجی کانکس کاربرد دارند و کمک میکنند که مقاومت کانکس در برابر انفجار و ضربه های ایجاد شده در اثر آن افزایش یابد. در این دسته مواردی مانند: عایق حرارتی (پشم شیشه یا پشم سنگ)، اسکلت بندی، بدنه، درب، پنجره، یراق آلات مختلف و….
- تجهیزات الکتریکی
نقش این تجهیزات بسیار مهم و اساسی است، چون تجهیزات الکتریکی مانند سیستمهای روشنایی، برق رسانی (پریز، فیوز و…)، لامپ، مهتابی و سایر تجهیزات الکتریکی مورد استفاده در صورتی که کوچکترین جرقه ای ایجاد کنند ممکن است که زمینه ساز حوادث ناگوار و جبران ناپذیر شوند. از همین رو مسئله استفاده از تجهیزات الکتریکی مخصوص و ضد حریق بسیار مهم است. کلیه تجهیزات الکتریکی مورد استفاده در کانکسها باید به شکلی طراحی شده باشند که هیچ گونه گاز اشتعال زایی وارد آنها نشود، یعنی به عنوان مثال کلید، مهتابی، لامپ، پریز و… باید از فضای بیرونی ایزوله باشند تا حتی اگر در زمان عملکرد خود جرقه کوچکی هم تولید کردند؛ این جرقه باعث ایجاد حریق در محیط بیرونی نشود. پروژکتور، لامپ، مهتابی، کلیدها و سایر اتصالات ضد حریق امروزه بخش بسیار مهمی از کانکس های ضد انفجار هستند.