برگی از تاریخچه صنعت کانکس
خانه های پیش‌شاخته و یا کانکس، نوعی سازه های ساختمانی از جنس فولاد هستند. کانکس در زمان های قدیم با جنس های دیگری همچون چوب نیز ساخته می شد. امروزه قطعات فولادی کانکس ها در کارخانه ساخته می شوند. پس از ساخت، این قطعات به محل استقرار مورد نظر منتقل شده و در آنجا سرهم و نصب یا به اصطلاح اسمبل و مونتاژ می شوند. بعد از مونتاژ شدن این قطعات، ساختمان پیش ساخته یا کانکس که مشتری سفارش داده بود به او تحویل می گردد. در ادامه این مقاله از سایت پوریا کانتین بین الملل به توضیح تاریخچه صنعت کانکس و بررسی این موضوع که صنعت کانکس سازی چه زمانی به ایران وارد شده است و این صنعت در ایران چگونه است می پردازیم.
تاریخچه صنعت کانکس در جهان
با مروری در تاریخچه زندگی بشر در می یابیم که انسان ها مدام در حال جابجایی برای یافتن زمین های کشاورزی و یا مرتعی برای چرای دام هایشان بوده اند. بعد از آنکه بشر موفق به کشف مناطق حاصل‌خیز در کنار رودخانه ها شد، برای اولین بار یک‌جا نشینی آغاز شد. بعد از آغاز یکجانشینی در جوار رودخانه‌ها، اولین آبادی ها و شهر‌ها ایجاد شدند. در تمام این مراحل بشر از مواد اولیه بومی استفاده می‌کرد و بنا های ثابت را بنا می کرد. در آن زمان بشر ساخت بنایی استوار را قابل قبول می دانست. تا اینکه در یکی از شهرهای ایالت ماساچوست (Massachusetts) آمریکا به نام شهر کیپ آن (Cape Ann) در حدود قرن 17 میلادی صحبت از اولین خانه هایی شد که قابلیت جابجایی را حداقل برای یک‌بار داشتند.
اولین نمونه های کانکس
اولین بار فردی به نام جان رالو (John Rollo) پیشنهاد ساخت بیمارستان هایی متحرک را برای خدمت رسانی به مناطق دور افتاده داد. جان رالو که جراح ارتش بریتانیا بود، نقش به سزایی در حوزه پزشکی داشت از جمله کمک های او می‌توان به مشخص کردن وعده های غذایی مناسب بیماران دیابتی اشاره کرد. در همین زمان یعنی ابتدای قرن 19 میلادی مهاجرین زیادی از انگلیس به استرالیا می رفتند. در طی همین قرن هنری منینگ که فردی بریتانیایی بود، موفق به ساخت کلبه منینگ شد.
این کلبه اولین کانکس و یا خانه پیش ساخته ای بود که تبلیغات زیادی داشته است. کانکس و یا خانه پیش ساخته مینینگ با چوب ساخته شده و توسط کشتی به استرالیا فرستاده می شد. در آنجا صاحبان این کلبه ها، قطعات چوبی ساخته شده توسط مینینگ را بهم وصل می کردند و کلبه خود را برپا می ساختند. نام یکی از این کلبه ها که همچنان نیز پابرجاست، کلبه دیدار دوستان آدلاید می باشد. کانکس چوبی مینینگ تنها بعد از دو دهه تبدیل به یکی از محبوب ترین خانه های پیش‌ساخته جهان شد. از دلایل محبوبیت آن قیمت مناسب، مقاومت بالا و مونتاژ راحت آن بود. کلبه منینگ تا نیمه های قرن 19 نه تنها در استرالیا بلکه در سراسر انگلیس و آمریکا نیز یافت می شد.
یکی دیگر از نمونه های اولیه ساختمان پیش‌ساخته یا کانکس در جنگی که در سال‌های 1853 تا 1856 بین روسیه تزاری و فرانسه، بریتانیا، ساردنی و عثمانی رخ داد مشاهده شد. در این جنگ تعداد زیادی از سربازان مصدوم و کشته می شدند و توانایی رسیدگی به همه آنها بسیار سخت و نشدنی بود. فردی به نام فلورانس نایتینگل (Florence Nightingale) که بنیان‌گذار پرستاری انگلیسی بود، درخواست فوری برای ساخت بیمارستان را داد. در این حین فردی به نام آیزامبارد کینگدام برونل (Isambard Kingdom Brunel) که یکی از نوابغ مکانیک و عمران بود، موظف به ساخت این بیمارستان شد. بیمارستانی که آیزامبارد ساخت قادر پذیرش صدها سرباز مجروح بود. همچنین دارای امکانات بسیار هوشمندانه برای آن زمان همچون کانال زباله، سیستم تهویه، اتاق عمل و .. بود. با ساخت این بیمارستان که با تلاش های فراوان آیزامبارد کینگدام برونل در یک سال ساخته شد، تلفات جنگ تا 40% کاهش یافت.
اما شواهدی دیگر گویای آن است که برای اولین بار در اواخر جنگ جهانی اول در سال‌های 1914 تا 1918 این کانکس ها به صورت کاملا ابتدایی برای اسکان موقت در کمپ ها برپا می شدند. بعد از آن در زمان جنگ جهانی دوم در سال‌های 1939 تا 1945 کانکس های سفارشی مختلف ساخته می شدند. این کانکس ها پیشرفته تر از انواع قدیمی خود بودند مثلا بعضی از آنها برای مصارف بیمارستانی استفاده می شدند که دارای قابلیت هایی از جمله تهویه هوا، توالت های سیفون دار، سیستم تخلیه فاضلاب و … بودند. این ویژگی ها بسیار پیشرفته تر از انواع خود در نمونه های قدیمی کانکس بود.
بعد از جنگ جهانی دوم نیز از صنعت کانکس سازی برای ساخت خانه های مسکونی استفاده شد. با گذشت زمان و پیشرفت روز‌افرون علم، صنعت کانکس سازی نیز گسترش یافت و امروزه کانکس های پیشرفته با قابلیت های بی‌نظیری و مصارف مختلف از جمله مسکونی، بیمارستانی و … در سراسر جهان ساخته می شود.
تاریخچه صنعت کانکس در ایران
با پیشرفت علم و صنعت در سراسر دنیا، اکثر کشورها به ساخت کانکس و یا ساختمان های پیش‌ساخته روی آوردند، ایران نیز از جمله این کشورها بود. اولین بار در دهه 40 خورشیدی به صورت رسمی صنعت کانکس سازی در ایران آغاز به کار کرد. در تمام مراحل رشد هر کشور تمامی صنعت های آن کشور با این پیشرفت همراه می شوند. در کنار این پیشرفت ممکن است شرایط متفاوت اقتصادی، سیاسی و یا نظامی رخ دهد. ایران نیز کشوری است که در هر برهه از زمان دارای چالش های بسیار متفاوتی بوده است. صنعت کانکس سازی در ایران همواره با این چالش ها همراه بوده است و خود را با شرایط تطبیق داده است. این صنعت در ایران توانسته تا متناسب با نیاز روز حرکت کرده و کیفیت خود را بسط دهد.
به طور مثال در زمان جنگ تحمیلی که جنگ بین ایران و عراق بود، علاوه بر تمامی ارگان های دولتی، تمام شرکت های خصوصی نیز باید برای کمک به جنگ آماده می شدند. از این رو شرکت های خصوصی زیادی در ساخت کانکس های مختلف برای مصارف گوناگون در ایران دست به کار شدند. اما به دلیل حیاتی بودن شرایط و نبود وقت کافی گاها بعضی از کانکس های ساخته شده دارای کیفیت بالایی نبوده و مشکلات مختلفی داشتند.
این مشکلات فقط محدود به زمان جنگ نمی شود. شرایطی مانند سیل و زلزله نیز از جمله شرایطی است که شرکت های ساخت کانکس باید با سرعت بالا تعداد زیادی کانکس تولید کنند. در این زمان ها نیز به علت افزایش تقاضا سرعت ساخت و آماده سازی کانکس اهمیت بالایی پیدا می کند. به غیر از این شرایط شرکت های ساخت کانکس بهترین تلاش خود را در ساخت کانکس های با کیفیت بالا کرده‌اند. یکی از بهترین شرکت های خصوصی صنعت کانکس سازی که کیفیت و دقت بالایی در ساخت کانکس های مختلف دارد، شرکت پوریا کانتین بین‌الملل است. این شرکت با تولید انواع مختلف کانکس با کیفیت و مطابق با نظر مشتری آماده خدمت‌رسانی به مشتریان است.
در مقالات بعدی می خواهیم شمارا با تاریخچه صنعت کانکس و خانه های پیش ساخته در ایران آشنا نماییم و بگوییم اولین بار در کشور ایران کانکس چگونه و توسط چه کسی ساخته شد.
