برای چه آب و هوایی کانکس مناسب است؟
امروز استفاده از کانکس در فضاهای مختلف اداری، تجاری ، مسکونی و صنعتی بسیار مرسوم گشته و روز به روز توجه مردم عادی و مهندسان عمران به این مقوله افزایش می باید.سایه سنگین هزینه های ساخت‌وساز و توجه افراد به استفاده از مواد تجزیه‌پذیر و دوست دار محیط زیست باعث شده تا استفاده از سازه‌های پیش ساخته مورد توجه افراد مختلف جامعه قرار بگیرد. هر چند که استفاده از پیش سازه های مسکونی، تجاری و صنعتی در کشورهای مختلفی همچون آمریکای جنوبی از سالیان قبل متداول بوده است.
اما امروزه این سازه‌ها رویکرد جدیدی را در کشورهای مختلف به ویژه ایران در زمینه طراحی و ساخت اماکن مسکونی، تجاری و صنعتی به وجود آورده است. در حالت کلی برای یک سازه پیش ساخته معمولی عمری معادل 20 الی 30 سال در نظر می‌گیرند؛ اما با توجه به نوع متریال استفاده شده در ساخت کانکس، هنگام خرید باید به چند نکته ضروری توجه نمود.
توجه به پارامترهای تاثیر گذار در ساخت کانکس و نگهداری صحیح و تعمیر و تعویض به موقع بخش های آسیب دیده می‌تواند عمر مفید سازه‌های پیش ساخته را تا بیش از ۵۰ سال تضمین نماید. در این بخش تاثیرات آب و هوا را به عنوان مهم‌ترین پارامتر تاثیرگذار در خرید و فروش و نگهداری کانکس مورد بررسی قرار خواهیم داد.
اهمیت آب‌وهوا در طراحی و ساخت کانکس
کره زمین از اقیانوس‌ها و خشکی‌های بسیار وسیعی تشکیل شده است که هر کدام تحت تاثیر پوشش گیاهی، وجود حیوانات مختلف و… باعث تفاوت شرایط آب و هوایی در اقلیم‌ها و موقعیت‌های جغرافیایی مختلف شده است. در این بین بشر سعی نموده برای رفاه حال خود از سازه‌هایی استفاده کند که با شرایط آب و هوایی منطقه محل سکونت خود سازگاری بالایی داشته باشد. به طور مثال در مناطق خشک و کویری بشر از سازه‌های گنبدی شکل، بادگیرها، سرداب‌ها و …. استفاده می‌نماید.
اما در مناطقی همچون قطب شمال و سیبری یا قطب جنوب اسکیموها از سازه‌هایی همچون خانه‌های یخی برای سکونت خود استفاده نموده‌اند. در مناطق پربارش و گرمسیری همچون نواحی استوایی، جنگل آمازون و بریتانیا برای مهار باد های سیل آسا بشر از سقف‌های شیروانی استفاده کرده است.
با افزایش چشمگیر جمعیت جهان و گرانی ملزومات ساخت و ساز مجتمع های مختلف، در جهت بهره‌مندی بهتر از فضا بشر اقدام به طراحی سازه های پیش ساخته ای همچون کانکس ویلایی، اداری و تجاری با بهره وری بالا نموده است.
در طراحی و ساخت کانکس باید از مواد اولیه و متریال هایی ویژه ای استفاده نمود تا کانکس را با شرایط آب‌وهوایی و موقعیت‌های جفرافیایی منطقه سازگار کند. توجه به این مبحث طراحی و ساخت این سازه‌ها در مناطق مختلف از هزینه و قیمت‌های مختلفی برخوردار باشد.
بررسی کانکس در آب‌وهوای مختلف
در این بخش قصد داریم به طور کاملا دقیق تاثیر آب‌وهوایی و موقعیت جغرافیایی بر سازه‌های پیش‌ساخته را عنوان نماییم. در این بخش به تجهیزات و مواد اولیه ساخت کانکس در هر منطقه را به صورت مختصر بررسی می‌کنیم.
آب‌وهوای سرد و کوهستانی
در موقعیت‌های جغرافیایی کوهستانی اغلب فصول سال هوا سرد بوده و دارای زمستان های طولانی می‌باشد. برف، بوران، تگرگ و … باعث شده دمای زمستان های این مناطق به زیر صفر برسد و همه چیز یخ ببندد؛ بنابراین در طراحی شاسی و اسکلت‌بندی سازه‌های پیش ساخته به کار رفته در این منطقه باید از تیرآهن‌های زخیم و ۱۸ میل استفاده شود.
درب و پنجره‌ها باید از نوع دوجداره یا چند جداره باشند تا مانع نفوذ آب‌وهوای سرد به داخل کانکس گردند. دیوارپوش، سقف و کف‌پوش‌های این سازه‌های پیش ساخته باید از ضخامت بسیار زیادی برخوردار باشند و حتی‌الامکان با پشم‌شیشه یا عایق‌های حرارتی قسمت‌های مختلف کانکس پوشانده شود.
فضای ورودی همچون درب و پنجره کانکس رو به شمال یا شرق طراحی گردد تا در هنگام روز بیشترین استفاده را از نور آفتاب داشته باشد. فضای داخلی و متریال استفاده شده برای ساخت سازه‌های پیش ساخته باید از نوع ضد حریق باشد تا در صورت مجاورت با حرارت دچار حریق یا آتش سوزی و تخریب نگردد. در داخل کانکس باید وسایل گرمایشی همچون بخاری، شوفاژ، آبگرمکن و غیره به منظور گرم کردن فضای داخلی و افزایش دمای داخل سازه‌های پیش ساخته مدنظر قرار بگیرد.
حدالامکان از رنگ‌های تیره برای رنگ‌آمیزی فضای بیرونی خانه استفاده شود تا از این طریق نور آفتاب بیشتر جذب سازه شود.
در سال های اخیر شرکت های معتبر تولید کننده انواع کانکس مسکونی و صنعتی برای آب و هوای کوهستانی از پوشش های ساندویچ پانل استفاده می کنند. این پوشش های بسیار محکم و بادوام در کنار اینکه از قیمت بسیار مناسبی برخوردار هستند، عایق بسیار مناسبی برای صدا و گرما به حساب می آیند.
آب‌وهوای گرم و خشک یا کویری
در مناطقی همچون یزد، کویر لوت و … هوا در طول روز به شدت گرم و در طول شب به شدت سرد است. در این مناطق عمدتا وزش مداوم باد احساس می‌گردد و اختلاف دما در طول شبانه‌روز به بیش از ۵۰ درجه سانتیگراد میرسد. برای اینکه بتوان از انواع مختلف سازه‌های پیش ساخته ویلایی، مسکونی، تجاری و صنعتی در این مناطق استفاده نمود. در مناطق دارای آب‌وهوای گرم و خشک یا کویری باید سازه‌های پیش ساخته رو به جنوب نصب گردد و درب و پنجره‌های این سازه از نوع دوجداره باشد.
بخش بیرونی دیوار و سقف باید توسط ورق‌های گالوانیزه و آلومینیومی پوشش داده شود تا نور آفتاب، گرما و سرمای بیش از حد توسط سطح شفاف و براق این ورق‌ها منعکس شود. این کار باعث می‌گردد فضای داخل کانکس از آب‌وهوای متعادلی برخوردار باشد.
همچنین فضای داخل کانکس باید به طور هم‌زمان به وسایل گرمایشی و سرمایشی مجهز شده باشد تا در صورت نیاز مورد استفاده افراد قرار بگیرد. برای فضای ورودی و بالای پنجره‌ها بهتر است از سایبان استفاده شود. استفاده از توری در قسمت درب و پنجره باعث می‌شود تا حشرات خطرناکی همچون عقرب، مار، رتیل و غیره امکان ورود به داخل کانکس را نداشته باشند. به دلیل اینکه این مناطق به شدت با کمبود آب مواجه هستند بهتر است کانکس با یک منبع ذخیره کننده آب مجهز گردد.
خانه پیش ساخته PVC و اسکلت فلزی LSF بهترین گزینه برای طراحی و ساخت سازه‌های پیش ساخته ای است که قرار است در این مناطق استفاده شود.
آب‌وهوای معتدل و مرطوب یا شرجی
مناطق شمال و جنوب کشور به دلیل هم‌جواری با آب‌های آزاد در اکثر فصول سال دارای آب‌وهوای مرطوب و شرجی هستند. درصد رطوبت بالا و بارندگی مداوم در این مناطق باعث شده در ساخت‌وساز مجتمع‌های تجاری، صنعتی و مسکونی برخی از تمهیدات لازم و ضروری باشد.
در این بین اگر می‌خواهید از سازه‌های پیش ساخته در این مناطق استفاده بکنید، باید این سازه‌ها دارای برخی ویژگی‌های خاص باشند. به دلیل اینکه برای سازه‌های پیش ساخته شده عمدتا از مواد و ورق‌های فلزی استفاده می‌شود باید راهکارهای خاصی برای افزایش طول عمر این سازها در این مناطق متعادل و مرطوب تدوین نمود.
در مناطق مرطوب و پرباران بهتر است کانکس بر روی پایه‌هایی قرار بگیرد که حداقل ۳۰ سانتی‌متر با زمین فاصله داشته باشد. نصب کانکس در ارتفاع بالاتر باعث می‌شود تا رطوبت از زمین به داخل سازه‌های پیش ساخته نفوذ نکند. استفاده از چند فن یا تعبیه کانال تهویه باعث بهبود حرکت هوا در فضای داخلی خارج می‌شود. ترجیحاً در ساخت سقف سازه‌ها بهتر است از طرح‌های شیب‌دار استفاده شود. این طرح موجب می گردد در صورت بارندگی مداوم آب به راحتی به سوی محوطه اطراف هدایت شود و به داخل سازه نفوذ نکند.
استفاده از عایق‌های رطوبتی و آب‌گریز در قسمت‌های مختلف کانکس نه تنها باعث افزایش طول عمر سازه می‌شود؛ بلکه مانع اکسید و زنگ‌زدگی قسمت‌های فلزی و آهنی سازه می‌گردد. استفاده از رنگ‌های گرم یا تیره بر روی بدنه بیرونی این سازه‌های پیش ساخته نه تنها باعث جذب شدن نور خورشید می‌شود، بلکه باعث می‌گردد پوشش و سطح بیرونی کانکس کمتر تحت تاثیر رطوبت هوا قرار بگیرد.
سازه های چوبی نشان داده بهترین عملکرد را در این مناطق از خود بروز داده اند که با جذب رطوبت مانع نفوذ آن به فضای داخلی شده اند.
کلام آخر
استفاده از مواد و مصالح مرغوب در ساخت انواع مختلف کانکس ها می تواند طول عمر این سازه ها را به میزان قابل توجهی افزایش دهد. اما قبل از اینکه به جنس مواد به کار رفته در ساخت این سازه ها توجه نماییم باید به شرايط آب و هوايی و موقعیت جغرافیایی که قرار است این پیش سازه در آن نصب شود به طور کامل توجه نماییم. نوع کف پوش ها ، امکانات داخلي و نحوه تعمير و نگهداری کانکس تنها بخشی از مسائلی هستند که به شرایط آب و هوایی و اقلیم مورد نظر بستگی دارند.