آیا از کانکس به جای مطب می توان استفاده کرد؟

کانکس پزشکی  می تواند به عنوان یکی از زیرساخت های بیمارستانی از پیش ساخته یا سیار مورد استفاده قرار گیرد.  این سازه ها پیش تر در مناطق مختلف به خصوص نواحی حاشیه نشین برای ارائه مراقبت های بهداشتی مورد توجه قرار گرفته که کیفیت خدمات پزشکی را افزایش میدهد. در چند دهه گذشته به منظور ارتقاء توسعه مراقبت های بهداشتی در مناطق حاشیه نشین شهرها و مناطق محروم، سرمایه گذاری بر روی زیرساخت های بیمارستانی دچار تحولات بسیار زیادی شده است.

بدین منظور تمرکز بر روی طراحی و ساخت کلینیک های درمانی با کمترین هزینه و سریع ترین زمان به‌عنوان یکی از مؤلفه های کلیدی زیرساخت‌های مراکز درمانی بیان شده است. در همین راستا  دولت با توجه به شرایط جغرافیایی، نوع و میزان بودجه برنامه‌های سرمایه‌گذاری سعی نموده از سازه های پیش ساخته به عنوان مراکز درمانی و پزشکی استفاده نماید. در حال حاضر 330 پروژه بیمارستانی در استان سیچوان چین توسط کانکس های   ساخته شده که نوید توسعه کلینک های پزشکی با کاربری آسان و کم هزینه را در نواحی محروم بیان می کند.

اهمیت توجه به زیر ساخت های ساختمان های درمانی

در طراحی ساختمان های پزشکی باید به اجزا و شرایط فیزیکی، خصوصیات فنی و سازمانی که پیش نیاز این مکان ها هستند، توجه ویژه ای نمود. چرا که در زمان ارائه خدمات و مراقبت های پزشکی کمبود زیر ساخت‌های فیزیکی، مانند ساختمان‌ها، تخت‌ها، تجهیزات پزشکی، تجهیزات لجستیک و… می‌تواند مانع بزرگی محسوب گردد.

در نتیجه این موانع مراقبت‌های بهداشتی خدمات پزشکی کیفیت سیر درمان را کند نموده و در نهایت بیمار و کادر درمان را خسته و کلافه می نماید.  تحقیقات بین المللی نشان داده توزیع نامناسب زیرساخت های تسهیلات بهداشتی اغلب توسط سرمایه گذاری خصوصی صورت می گیرد که در نهایت این مسئله منجر به محدودیت مراقبت های پزشکی می شود. چرا که در سازه های بتنی سرمایه گذار به فکر کاهش هزینه بوده و در نهایت این تفکر منجر به نابرابری در توزیع امکانات پزشکی می شود.

برای رفع این مشکل سرمایه گذاران دولتی، با استفاده از سازه های پیش ساخته و انواع مدل های مختلف کانکس های درمانی سعی کرده اند که هزینه ساخت مراکز درمانی را به حداقل برسانند. در نتیجه اختلافات و نابرابری اجتماعی در زیرساخت‌های بهداشتی و درمانی در مناطق مختلف به حداقل می رسد.

کانکس درمانی یا بیمارستانی چیست؟

کانکس درمانی یا بیمارستانی در حقیقت یک مجتمع ملکی بزرگ می باشد که از واحدهای جداگانه تشکیل شده است. در این نوع از سازه ها هر واحد به طور جداگانه پارتیشن بندی شده که فرایند درمانی خاصی را دنبال می کند. کانکس پزشکی می تواند از یک واحد با مالکیت فردی تشکیل شده باشد و به عنوان مطب خصوصی پزشک استفاده شود. یا به صورت یک مجتمع یا ساختمان از چند واحد مختلف  تشکیل شده باشد که واحدها در کنارهم و یا بر روی هم سوار شده باشند. فضای داخل کانکس مانند کف، دیوارها، پیاده روها، راه پله ها و مناطق بیرونی عمدتا از ورق های آلومینیومی یا پلاستیک فشرده ساخته می شوند که از استحکام بسیار بالایی برخوردار هستند.

در برخی از موارد می توان کانکس بیمارستانی را به مکان های مختلف منتقل نمود تا افراد بیشتری به این مراکز دسترسی داشته باشند. در چنین حالتی نیازی به تغییر چیدمان و جابه جایی دستگاه های فضای داخلی کانکس و واحدهای مختلف احساس نخواهد شد.

این فضا کاملا مشابه یک محیط ساختمانی بتنی است که در جهت توسعه مراقبت های بهداشتی و خدمات درمانی ایجاد شده است. با این تفاوت که این سازه با هزینه بسیار کمتری ساخته شده و می توان آن را به راحتی جابه جا نمود و حتی فضای بیشتری را به محیط داخل کلینیک پزشکی مورد نظر اضافه کرد.

کانکس در مقابل آپارتمان و ساختمان های سنتی

در طول چند سال اخیر کشورهای پیشرفته و توسعه یافته برای سرمایه گذاری در زیرساخت های تأسیسات بهداشتی و درمانی  بیشتر به دنبال ایده هایی هستند که بتوان آنها را با کمترین بودجه و با سرعت بالا در مناطق مختلف ایجاد کرد. بودجه اندک برای سرمایه‌گذاری، افزایش سن افراد جامعه و افزایش ارزش سهام شرکت های عمرانی باعث شده تا دولت ها به فکر توسعه مراکز درمانی کم هزینه و متحرک بیفتند. استفاده از کانکس های درمانی نه تنها منجر به افزایش ارائه خدمات پزشکی می شود؛ بلکه سرمایه گذاری و برابری اجتماعی در تخصیص منابع مالی در بین افراد مختلف جامعه را نمایان می کند.

امروزه برای ایجاد یا توسعه‌ فضاهای درمانی سرمایه گذار سنتی و بتنی با مالکیت افراد و مجموعه های خصوصی، هزینه سرم آور مصالح و ایجاد فضای عمومی همچون پارکینگ دارای محدودیت های قابل توجهی است. از سوی دیگر افزایش قیمت فروش یا اجاره فضای مستقل باعث شده تا مراکز درمانی از توسعه فضا مجموعه خود صرف نظر نمایند.

تفاوت بزرگ بین کانکس پزشکی و فضای آپارتمان این است که ساختمان های بتنی و آهنی مستحکم تر هستند. این ساختمان سالیان سال توسط افراد و مجموعه های مختلف مورد بهره برداری قرار می گیرند ولی برای توسعه آن باید ساختمان های اطراف را خریداری یا اجاره کنید. ساختمان‌های بیمارستانی در صورتی که نیاز به تعمیر داشته باشند یا تخریب شود، هزینه قابل توجهی را به مرکز درمانی تحمیل می کنند. از سوی دیگر تا زمان اتمام تعمیرات نمی توان از فضای موردنظر استفاده نمود. در صورتی که تمام این نگرانی ها در مورد استفاده و بهره برداری از کانکس های بیمارستانی کاملا رفع شده است.

همچنین در صورتی که بنا به دلایل مختلفی در شهر یا ناحیه مورد نظر دیگر نیازی به ارائه خدمات پزشکی از سوی واحد درمانی نباشد، ساختمان بتنی کارایی دیگری نخواهد داشت. در نتیجه فضای مورد نظر متروکه شده و هزینه اضافی به شهرداری تحمیل خواهد نمود. اما برخلاف ساختمان های سنتی، کانکس پزشکی را می توان جابه جا کرد و مرکز درمانی را به نواحی و مناطقی که به این خدمات نیاز دارند منتقل کرد.

همچنین برخلاف سازه های پیش ساخته در صورت نیاز به تعمیرات اساسی در ساختمان های بتنی، مالکان باید علاوه بر هزینه های معمولی تعمیر، بودجه ای را صرف نگهداری و نگهبانی از مصالح ساختمانی کنند.

چند مورد از کاربرد کانکس بیمارستانی

در راستای ارتقاء خدمات درمانی و مراقبت ها، استفاده از محیط های ساختمانی سنتی نسبت به دهه های گذشته کارایی خود را از دست داده اند. چرا که امروزه سیستم بهداشتی محلی بهبود مستمر سلامت و رفاه اجتماعی افراد مختلف جامعه را سرلوحه فعالیت خود قرار داده است.

در این بین کانکس بیمارستان می تواند به‌عنوان بزرگ‌ترین سازمان مراقبت‌های بهداشتی در مناطق و نواحی مختلف کشور آخرین فناوری و امکانات درمانی را در اختیار افراد مختلف قرار دهد. تا افراد در هر مکانی که هستند، در عرض چند دقیقه و در هر زمانی از روز یا شب در دسترس بتوانند به کادر درمانی دسترسی داشته باشند. در این بخش چند مورد از کاربرد کانکس پزشکی را به طور مختصر بیان نموده ایم که در سراسر دنیا مورد استقبال عموم قرار گرفته اند.

·        مراکز ارائه مراقبت های عمومی

در این مکان کادر درمان می توانند خدمات درجه سوم همچون بررسی قند خون، فشار خون و… را در نواحی پر تردد شهرها و جاده ها انجام دهند. تا افرادی که دچار مشکلاتی مثل دیابت، فشار خون بالا هستند در صورت بی حالی سریعا به این مراکز مراجعه نمایند. این نوع از کانکس های درمانی به صورت سیار و در ابعاد و اندازه های کوچک طراحی می شوند تا در محیط های مختلف مورد استفاده و بهره وری قرار گیرند.

·        خدمات توانبخشی و فیزیوتراپی

موسسات توانبخشی و مراقبت های بستری فیزیکی همچون استقرار خدمات دیالیز سرپایی در جهت ارتقا خدمات و نظام سلامت در جوامع محروم و دور افتاده از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. لذا این کانکس پزشکی به راحتی می تواند دستگاه ها و تجهیزات گران قیمت و سنگین پزشکی را به صورت سیار برای درمان برخی بیماری ها در اختیار افراد متعددی قرار دهد.

·        مراکز حومه شهر یا راهداری ها

این مدل از مراکز ارائه خدمات درمانی و  مراقبت های بهداشتی در جاده های بین شهر و خارج از محدوده شهری و روستایی ایجاد می شود. این مراکز به اهداف رسیدگی به مجروحان تصادفی، افرادی که دچار سانحه شده اند، ایجاد می شود. عمدتا برای طراحی و ساخت این مراکز از کانکس هایی استفاده می شود که از چند بخش متفاوت تشکیل شده اند تا ملزومات و تجهیزات مهم فوریتهای پزشکی همچون گاز اکسیژن، دستگاه احیای قلب و… در داخل آن تعبیه شده باشد.

·        خانه بهداشت روستایی

ارائه خدمات درمانی سلامت زنان همچون خدمات بارداری و زایمان ، ارائه مراقبت های ویژه بزرگسالان و کودکان و … به عهده خانه بهداشت روستایی است. این مراکز می توانند خدمات بهداشتی و درمانی کاملی را در یکی از محله های شهر و روستایی ارائه دهند. خانه بهداشت برای ارائه انواع خدمات سلامت عمومی، مراقبت های اورژانسی، مراقبت های ارتوپدی، مراقبت های قلبی عروقی و خدمات زایمان تمرکز دارد.

·        مراکز تخصصی

بیمارستان ها مراکز تخصصی ارائه خدمات درمانی و مراقبت های بهداشتی پیشرفته هستند که  شیوه های مختلف درمان  سرطان، مرکز پروتون درمانی، موسسه قلب و عروق، مرکز پیوند، مرکز مراقبت از زخم و هیپرباریک و موسسه چشم در داخل این مراکز انجام می شود.

استفاده از کانکس برای قرنطینه بیماران

در ساخت این مراکز عمدتا از سازه های بتنی و مستحکم استفاده می شود ولی امروزه در کشورهای پیشرفته استفاده از سازه های پیش ساخته به صورت افقی یا عمودی توانسته بهره وری این مراکز را به میزان قابل توجهی افزایش دهد.

·        بیمارستان های صحرایی

سیستم بهداشتی موقت و بیمارستان‌های صحرایی عمدتا در زمان جنگ یا وقوع حوادث غیر مترقبه همچون سیل و زلزله ایجاد می شود. این مراکز به سرعت در منطقه موردنظر ایجاد شده و بعد از کنترل و رفع شرایط بحرانی سریعا جمع آوری میشود. نمونه اخیر بیمارستان های صحرایی، ساخت بیمارستان 10000هزار تخته توسط دولت چین در دوران کرونا است. این دولت در راستای افزایش فضای درمانی و توسعه ارائه خدمات پزشکی با استفاده از کانکس و سازه های پیش ساخته توانست ظرف مدت زمان یک ماه یک مرکز درمانی بزرگ ایجاد کند.

مزایای کانکس پزشکی

ساخت بیمارستان و مراکز درمانی یکی از بزرگترین سرمایه گذاری هایی است که  توسط بخش خصوصی و دولت ها انجام می شود. اگر چه این سازه های بسیار ارزشمند هستند و جزو  املاک و مستغلات استراتژیک محسوب می شوند ولی  از مزایا مختلفی برخوردار هستند. کانکس درمانی برای افراد مختلف جامعه به خصوص بیماران و کادر درمان دارای  مزایای متعددی است که در این بخش به صورت مختصر آن ها را بیان می کنیم .

• دسترسی آسان افراد مختلف جامعه، مخصوصا اقشار کم درآمد به امکانات درمانی و پزشکی
• کاهش هزینه جابه جایی مرکز در بین نواحی مختلف درون شهری و بین شهری
• توسعه سریع و کم هزینه فضا مجموعه های درمانی همچون اتاق عمل ، بخش مراقبت های ویژه ، اتاق بستری و…
• استفاده انحصاری از از امکانات مختلف بدون هزینه اضافی و دسترسی به فضاهای روی پشت بام
• تعمیر و نگه داری آسان و کم هزینه بخش های مختلف همچون سقف ، دیوار ، کف و…
• نصب آسان و سریع اجزا مختلف سازه های پیش ساخته
• برخورداری از خدمات و استحکام کافی برای محافظت از افراد و دستگاه های پزشکی

اجزای مورد نیاز برای ساخت کانکس پزشکی

برای طراحی و ساخت کانکس پزشکی باید از قطعات و اجزا مختلفی استفاده نمود تا به این وسیله بتوان نمای داخلی و بیرونی این سازه را به صورت کارآمد طراحی کرد:

·        دیوارهای داخلی:

دیوارهای داخلی درواقع فضای درون کانکس را به قسمت های مختلف تقسیم می کند و حریم خصوصی را برای هر واحد ایجاد می کند. در کانکس پزشکی از پارتیشن های چوبی ، شیش ای و…  برای تقسیم بندی محیط داخلی استفاده می شود.

·        سقف و دیوارهای خارجی:

سقف و دیوارهای خارجی فضای داخلی مرکز درمانی را از محیط بیرونی جدا می کند در ساخت این بخش ها اصولا از ورق های گالوانیزه ، پشم شیشه و… استفاده می شود تا رطوبت و عوامل بیماری زا به فضای درون کانکس نفوذ نکند. در نتیجه فضای داخلی کانکس درمانی کاملا استریل خواهد بود.

·        پنجره ها و درها:

برای قسمت های ورودی و پنجره های عموما از  فریم، شیشه یا upvc استفاده می شود تا در عین تسهیل تردد افراد عایق حرارت و صدا باشند.

·        وسایل و تجهیزات داخلی دائمی:

انواع کابینت ها، کفپوش ها، سینک ها و قفسه ها برای نصب و نگهداری تجهیزات و ملزومات پزشکی استفاده می شود. برخی از وسایل مانند دستگاه اکسیژن یا مانتیورها و چراغ اتاق عمل باید در جای خود ثابت و به صورت دائمی حضور داشته باشند.

·        تجهیزات مربوط به بخش تاسیسات

لوله کشی، برق، سیستم های تهویه بخش بسیار مهمی از واحد های درمانی هستند که باید توجه ویژه ای در هنگام و نصب و راه اندازی آن هاصورت بگیرد. چرا که فعالیت سیستم های مختلف و اراده خدمات درمانی به میزان بسیار زیادی به این تچهیزات بستگی دارد.

کلام آخر

کانکس پزشکی یک واحد یا مجتمع درمانی و بیمارستانی است. که خدمات پزشکی و  امکانات درمانی را در اختیار  آنها هزینه های کاندو را می پردازند که هزینه های نگهداری، امکانات رفاهی و نگهداری از فضاهای مشترک را پوشش می دهد. اگر محیط و فضای کانکس به تغییرات و تعمیرات اساسی نیاز داشته باشد، قطعا هزینه های این فعالیت نسبت به تعمیر سازه های بتنی و  آپارتمان های سنتی بسیار کم هزینه است.

همچنین در کنار تعمیراتی که در فضای داخلی کانکس که به سرعت  انجام می شود، می توان سیر درمان را در حین تعمیر محل ادامه داد. برای حفظ یکپارچگی و نگهداری آن ملک، باید برخی از سازه‌های بیرونی و لوازم داخلی آن را به طور مدام تعمیر و باز سازی نماید. با اینکه در برخی موارد  کارمزد  طراحی و ساخت این سازه های پیش ساخته ممکن است گران باشند؛ ولی  این هزینه در مقابل هزینه ساخت و نگه داری مجتمع های سنتی درمانی بسیار اندک است.

مقالات مرتبط

کاربرد کانکس اورژانس

کانکس حفاری

کانکس اتاق سیگار

سوالات متداول